Op amper 1 km van het centrum van de gemeente ligt het domein Ter Borcht, een groene zone met gebouwen uit het verleden en het heden .
Het kasteel " Ter Borcht", dat reeds in de 13 de eeuw bekend was, gaf reeds in de Middeleeuwen zijn naam aan de Heerlijkheid van Meulebeke. Ook nu nog worden de sportschool V.I.L.O. en het gemeentelijk sport- en recreatiecentrum ernaar genoemd.
In april 1965 keurde de gemeenteraad de aankoop van het domein goed. De aankoop omvatte het kasteel met aanpalende weiden en landerijen, in het totaal 17 ha 66 ca 15 a groot. De inplanting van het Vrij Instituut voor Lichamelijke Opleiding (V.I.L.O.) op Ter Borcht in juni 1966 werd, na de aankoop van het domein door de gemeente Meulebeke, een eerste sportieve realisatie. Dankzij de positieve inzet van het gemeentebestuur ontwikkelde het V.I.L.O. zich tot een volwaardige sportschool met een stevige reputatie in heel het Vlaamse land. Het verplicht internaat en het "self-government" zijn de opvallendste factoren in de begeleiding.
Het Sport- en Recreatiecentrum Ter Borcht werd uitgevoerd in 2 fasen. Tussen 1970 en 1973 werden de grondwerken uitgevoerd: de visvijver en het ringkanaal werden uitgegraven, de sportvelden werden aangelegd en het speelplein werd gerealiseerd. Meteen werden ook bijkomende groenzones aangeplant, naast het bestaande kasteel- en kapellebos.
De 2de fase, nl.: het gebouwencomplex met de sporthal, het zwembad, de cafetaria, de kleedkamers en het sanitair voor binnen- en buitensporten en de technische ruimten werden gerealiseerd van 1977 tot en met eind 1979. Begin januari 1980 werd deze accommodatie in gebruik genomen.
In 1988 werden de minder-renderende buitenvelden vervangen door een bijkomend voetbalveld. Langs de Ingelmunstersteenweg werden 2 kunst- tennisvelden en een paardendressuurpiste aangelegd.
Het zwembad werd, na de brand in de sauna in oktober 1991, vernieuwd. In de plaats van de sauna werd een extra verwarmd peuterbad gebouwd. Het groot bad kreeg een familiale glijbaan en de omgeving werd gezellig ingericht. In april 1992 werd het vernieuwd familiebad heropend.
In de loop der jaren werden op en rond het domein Ter Borcht een joggingpad, een mountainbikeroute en een skatepark aangelegd.
brouwerij vondel
Camiel Vandevondele (° 17 februari 1862 - + 23 juli 1929) was eerst brouwersknecht maar werd daarna borstelmaker. Aanvankelijk had hij een borstelfabriek ‘De Gouden Leeuw’. Deze werd overgelaten aan de gebroeders Moerman in 1906. Hij opende een borstelfabriek in brouwerij Carpentier in de Karel van Manderstraat te Meulebeke. Op 31 mei 1905 stichtte hij in dezelfde brouwerij Carpentier (door hem aangekocht aan de weduwe Carpentier) een eigen bierbrouwerij. Hij betrok dan het aloude brouwershuis Carpentier, en breidde de oorspronkelijke brouwerij aanzienlijk uit.
In 1922 werd overgegaan tot de stichting van de samenwerkende maatschappij onder de firmanaam ‘Brouwerij Vondel’. Deze firmanaam, ontleend aan de verkorte familienaam van de stichter Vandevondele zinspeelt echter op de beroemde Joost vanden Vondel (1587 – 1679) wiens beeltenis op alle firmatitels en bierreclames prijkt.
De brouwerij en woning van Camiel Vandevondele werd na diens overlijden gesloopt en vergroot heropgebouwd met nieuw woonhuis voor de beheerder van de brouwerij, namelijk de heer Louis Petit. In 1950 werkten 35 arbeiders in de bloeiende brouwerij. Geheel de brouwerij werd gemoderniseerd en gemotoriseerd. Veel soorten bieren werden hier gebrouwd zoals ‘Pater’, ‘Candy Beer’, Vondels ouden bruin’. Ze werden in geheel het land vervoerd en geschonken. De brouwerij staakt haar bedrijf in 1957. Ze werd eerst door Stella Artois en later door Rodenbach overgenomen. Tot in het begin van de jaren ’70 werd er nog gebrouwen. Het gemeentebestuur kocht in 1976 de leegstaande gebouwen van brouwerij Rodenbach.
Met brouwerij Vondel bezat Meulebeke een prachtig gebouw in art-decostijl dat vele mogelijkheden bood. De gemeente koos ervoor om dit stuk industrieel erfgoed aan te wenden voor culturele en jeugdactiviteiten. De mooie voorgevel werd zoveel mogelijk gevrijwaard en waar mogelijk in oorspronkelijke staat hersteld. Op 8 oktober 1989 werd het ontmoetingscentrum Vondel geopend in een gedeelte van de brouwerij. De vroegere ketelruimtes bieden sinds 1999 onderdak aan de bibliotheek. In de oude droogkamers werden de ruimtes voor de jeugdbewegingen heringericht. Een verdieping is sinds 2001 volledig in gebruik genomen door de Buitenschoolse Kinderopvang. Ook kleinere plaatsen zoals de centrale toren werden opgeknapt en kunnen gebruikt worden voor allerhande activiteiten.
bezienswaardigheden
St. -Amanduskerk:
deze neogotische hallenkerk dateert van 1893 - 1896, maar binnenin werden in 1963 belangrijke omvormingen doorgevoerd (o.a. werden een deel van de pilaren verwijderd) waardoor de kerk een moderner uitzicht kreeg. Het meubilair is waardevol en bewondering geniet de kruisweg van Ph. Jacques De Witte, een werk uit 1854.
Kasteel Ter Borcht (Baronielaan)
het omwalde kasteel, te midden van een groot park, gaat terug op een oud domein dat reeds in de 13° eeuw bekend was. In 1655 werd de heerlijkheid onder de familie De Beer tot baronie verheven. Bij de toegangspoort staan twee achthoekige torentjes en de gevels van het kasteel zijn classicistisch. Sinds 1966 is het domein in gebruik genomen door een school voor lichamelijke opvoeding. Aansluitend hierbij werd een sport en recreatiecentrum met vijver uitgebouwd.
Molens:
De Bosterhoutmolen (stond in de Bosterhoutstraat) is een staakmolen, gebouwd in 1765, maar sinds 1959 buiten gebruik gesteld. De molen werd in 1992 door de gemeente verkocht aan Stad Brugge. De Bosterhoutmolen werd gerestaureerd en heropgebouwd onder de naam 'Koeleweimolen' op de Kruisvest te Brugge naast al drie bestaande molens. De Herentmolen (Gentstraat 307) is eveneens een staakmolen, maar gebouwd op een torenkot. Deze molen is pas in 1956 gebouwd en wel met onderdelen van andere molens. Vóór 1914-18 stond hier een gelijkaardige molen maar die werd gedurende W.O. I vernietigd. Hij werd vervangen door een molen die uit Tielt afkomstig was. Ook deze molen bleek het niet te kunnen volhouden en werd in 1956 door de huidige molen vervangen. De huidige molenaar die zelf aan de bouw van de molen heeft meegewerkt, zal u graag alle details vertellen.
Standbeeld 'Karel van Mander' (Marktplein)
Het kunstwerk, gerealiseerd door Meulebeeks kunstenaar Rik Vermeersch, werd op 5 juli 2003 plechtig onthuld.
Gedenkplaat 'Karel van Mander': (Wetstraat 1) : schilder en schrijver Karel van Mander werd in Meulebeke geboren in 1548. Hij studeerde in Tielt en Gent. Tussen 1574 en 1577 verbleef hij in Rome en omstreeks 1583 ging hij zich vestigen in Nederland, eerst in Haarlem, daarna in Amsterdam, waar hij stierf in 1606. Van hem is vooral bekend ' Het Schilder-Boeck' (1604), waarin hij het leven van schilders uit de Oudheid, uit Italië, Nederland en Duitsland beschreef. Verder zijn ook zijn vertalingen van klassieke auteurs bekend. Hij schreef zelf heel wat werken.
Standbeeld 'De Beer'
Het standbeeld dat zich bevindt op het Marktplein (hoek Markt - Holdestraat) werd gerealiseerd door Meulebeeks kunstenaar Frans Vercoutere en werd plechtig ingehuldigd op 2 juli 2005. De bronzen beer verwijst naar de adellijke familie De Beer die vroeger op het kasteel Ter Borcht woonde. De beer is al jarenlang symbool van de berengemeente.
Kapellen:
De Kapel van O. L. Vrouw van Bijstand (Kapellestraat) werd opgericht in 1757 en neogotisch verbouwd in de 19° eeuw. Binnenin ziet u een O. L. Vrouwbeeld in barokstijl (ca. 1700). Deze kapel is nog een druk bezocht bedevaartsoord (vooral in de meimaand).
De Kapel van O. L. Vrouw-Ter-Ruste (Marialoop) is een laatgotisch gebouw uit de 16° eeuw, opgericht op last van de baronie De Beer. Ze diende een tijdje tot hulpkerk. Het O. L. Vrouwbeeld, vervaardigd door beeldhouwer J. Claerhout (Sijsele), vervangt een 16° eeuws houten beeld dat in 1969 gestolen werd. Ook deze kapel wordt als bedevaartskapel druk bezocht.